Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı’nın 2002 Uluslararası Nâzım Hikmet Yılı kapsamında gerçekleştirmek amacıyla yola çıktığı en büyük 
projelerden biri Nâzım Hikmet belgeseli oldu. Kuruluşundan bu yana yurtiçinden ve dışından Nâzım Hikmet’le ilgili her türlü belgeyi özenle bir araya getirerek zengin bir bilgi merkezi altyapısı oluşturmaya çalışan Vakıf, Nâzım Hikmet’in görüntülerinin yer aldığı birçok filmi de arşivine kazandırdı. Bu filmlerin bir bölümü Vakıf tarafından hazırlanan ‘Nâzım Hikmet Şarkıları’ VCD’sinde sunuldu.
Yıllar önce Vakfa verilme sözü alınan, Nâzım Hikmet’in kendi kamerasıyla çekilen ve hiçbir yerde bulunmayan çok özel görüntülerinin 8 mm.’lik orijinal filmleri ise, Vakıf yöneticilerinin ısrarlı çabaları sonunda 2001 yılında, Vakıf Bilgi Merkezi’ndeki yerini aldı.
Vakıf Yönetim Kurulu, bir araya getirdiği ve daha önce hiçbir yerde yayımlanmamış belge, fotoğraf ve filmlerin de yer alacağı Nâzım Hikmet belgeseli projesini dönemin Kültür Bakanı İstemihan Talay’ın sıcak yaklaşımını da dikkate alarak yaşama geçirme kararı aldı.
Belgeseli yönetmesi için görüşülen yönetmen Can Dündar’ın Vakıf’tan gelen bu öneriyi kabul etmesi üzerine hazırlıklar başlatıldı.
Rusya, Azerbaycan, Bulgaristan, Fransa ve Türkiye’de çekilen belgeselde şairimizin yaşamına tanıklık eden elliden fazla isimle görüşüldü.
Türkiye dışında pek çok ülkede de gösterilecek olan Nâzım Hikmet Belgeseli’nde şairin yaşamı insani ve evrensel boyutuyla ele alınarak hazırlandı.
Belgeselin özgün müziği ünlü piyanist Fazıl Say tarafından bestelendi. Belgesele sevilen tiyatro sanatçısı Genco Erkal Nâzım’ın şiirlerini seslendirerek destek verdi.
 |
Nâzım Hikmet’le ilgili görüntü açısından bu güne kadar yapılan
en zengin belgeselde, Nâzım Hikmet’i daktilosuyla yazarken, denizde taş sektirirken, evinin bahçesinde gençlerle halay çekerken, hasta yatağında dinlenirken, Bulgar köylerinde Türklerle söyleşirken, avladığı kalkan balıklarını neşeyle kameraya gösterirken görmek mümkün. |
“Nâzım Hikmet” belgeseli, her biri bir saate yakın dört bölüm olarak hazırlandı ve CNN TÜRK televizyon kanalı aracılığıyla milyonlarca kişinin izlemesi sağlandı. Ayrıca salonlarda gösteriminin yapılabilmesi ve daha çok insana ulaşması amacıyla 105 dakikalık tek bölüm olarak kısaltıldı.
İlk gösterimi 14 Ocak 2002’de İstanbul Atatürk Kültür Merkezi’nde Kültür Bakanı İstemihan Talay’ın da katıldığı ULUSLARARASI NÂZIM HİKMET YILI açılışında yapıldı. Bu film daha sonra Dünya Şiir Günü olan 21 Mart 2002’de Paris’teki UNESCO salonlarında düzenlenen Nâzım Hikmet Toplantısı’nda Fransızca alt yazılı olarak gösterildi
Belgesel, daha sonra yurtiçinden ve yurtdışından gelen yoğun istekler nedeniyle dünyanın birçok bölgesinde de gösterime sunuldu.
