“ben, vatandaşlar, -çok iyi bildiğiniz gibi- o kelimeleri yazan adamım: “mülkiyet hırsızlıktır.” sözlerimi geri almıyorum, tanrı korusun. … mülkiyet hırsızlıktır dediğimde ortaya bir ilke koymuyorum, aksine varılan bir sonucu ifade ediyorum. aradaki müthiş farkı kolaylıkla kavrayacaksınız.”
– pierre joseph proudhon / mülkiyet nedir? 1841
Pierre-Joseph Proudhon
Yılların en çok tartışılan cümlesi Proudhon’un “Mülkiyet Hırsızlıktır” cümlesi. 19. yy’ın devrimci ruhu Avrupa’yı ve hatta Amerika’yı sararken, bir tarafda modern kapitalizm büyüyor bir tarafda gelecekteki kutuplaşmanın sinyallerini veriyordu halk. Peki günümüze kadar gelebilmiş, özel mülkiyet karşıtlığı haklı bir tavırmıdır sizce ?
İnsanı diğer canlılardan ayıran şeyin, kendi üretim ve gereksinim araçlarını üretebilmesidir demiş Marx. İlk mülkiyetin bize öğretildiği kadarıyla tarımla başladığını biliyoruz. Bazı insanlar toprakları sahiplenmiş, bazıları onlara hizmet etmiş. İnsan, insan üstünde tahakküm sahibi olmuş. Gerçektende ilk sınıfların var oluşu özel mülkiyete dayanır. Tarihteki ilk çit çekip bu toprak benim diyen insan ile buna karşı gelmeyen insan, asırlar sonra torunlarını halen bu çizgide devam ettirebilmiş. Kısaca insanoğlu emeği dışında diğer insanların emeğini ve doğayı kendi çıkarı amacıyla kullanabilmiş. Kendi üretim ve gereksinim araçlarından çok kurduğu sınıfsal farklılıkları olan toplumu gereksinimi haline getirmiş.
(15 Ocak 1809 – Besançon – 19 Ocak 1865 -Passy) Fransız ekonomist ve düşünür. Kendini “anarşist” olarak adlandıran ilk kişidir ve ilk “anarşist düşünür olarak nitelenir. Fransada bir köyde doğan ve çocukluğu çobanlıkla geçen Proudhon daha sonra kendini eğitime vermiştir.Anarsizmin en etkili yazarı olarak kabul edilir.1848 olaylarından sonra kendini Federalist olarak tanımladı. Encok tanınan eseri Property is Theft(Mülkiyet hırsızlıktır.)dir.1840 ta yayimlanan ve ilk büyük işi olarak kabul edilen calişmasi What is Property? Or, an Inquiry into the Principle of Right and Government dir.
Peki herşeyi unutarak şunun cevabını verebilirmiyiz; toprağı ilk sahiplenen insan o hakkı nerden elde ediyordu ? Ve bunu nasıl başardı ? Bunu elbet kimse bilemez ancak varsayımlar yapılabilir.
Proudhon’un bu cümlesinin haklılığı ve haksızlığı tartışılır. Özellikle günümüzde tartışılması gereken bir konudur çünkü yaşadığımız toplum, emeklerin sömürüsü ve emeklerin bireysel kullanımına göre şekillenmiş. Proudhon şimdi yaşasaydı bu sözünün arkasında durabilir miydi bilinmez. Ancak toplumun ilk ortaya çıkışında nasıl haksızlık varsa, şimdi yaşadığımız sözde MODERN toplumda da haksızlık yokmu ?
Günümüz şartları açısından konuşursak, “Toplum mülkiyetinin özel mülkiyete dönüştürülmesi” kesinlikle HIRSIZLIKTIR. Bugün var olan özelleştirmeler, zengin zümrelerin topluma ait alan ve araçları satın alması gerçek bir hırsızlıktır. İşte Proudhon’unda demek istediği budur. Toplumcu filozof veya ekonomistlerin mülkiyet kavramı sevdiğimiz ufak tefek eşyalarımız değil, insana ait olmayan fakat insanların kullanımında ortak haklara sahip olduğu mülkiyettir. Deniz, toprak ve doğa buna örnektir. Nehirlerin bile özelleştirilmek istendiği ülkemizde Anarşizm’i banka camı kırmakla eleştirirken medyamız, bu tür büyük hırsızlıkları öve öve bitiremiyor.
İşte ip burada kopuyor.
İnsanoğlu asıl doğanın kendisine sahip olduğunu unutuyor. Dahası toprağı, insana ( kızlarına ) karşılık olarak satabilecek kadar gözünü kar bürümüş hırsız olabiliyor.
“Eeee diyelim benim bir elbisem var, ben hırsızmıyım ?”
“Ben emek vermişim buna kardeşim, bu benim”
İşte bu tür söylemler bu sözün yanlış anlaşılmasına yol açıyor. Tam tersine Anarşist veyahut komünist mülkiyet kavramına göre zaten emek insanın kendi karıdır. Bu tür ideolojiler ve düşünce yapıları emeğin hakkını koruma amaçlıdır. Bu nedenle ÜRETİM ARAÇLARINA tek bir kişi veya zümrenin sahip olması hırsızlıktır.
Üretim araçları patron karına değil, toplum karına toplumun olmalıdır. Aksi halde, ilk toprağı sahiplenip sınıfların ortaya çıkmasına yol açan hırsızlıktan farkı kalmaz durumun.
Bu nedenle dünya tarihinde var olan ve devam eden sömürünün ilacı bu sözdür :
” MÜLKİYET HIRSIZLIKTIR. “
Mülkiyet Sorununun Kökeni from Özgür Öztürk on Vimeo.
