(1899-1932) Hart Crane denize atlayarak 33 yaşında yaşamına son verdi.
“Monody shall not wake the mariner. This fabulous shadow only the sea keeps. ”
“Hoşca kalın hepiniz”
ABD’li şair Harold Hart Crane, 21 Temmuz 1899’da Ohio Eyaleti’nde Garrettsville’de doğdu, 27 Nisan 1932’de açık denizde öldü. Cleveland’da büyüdü, anne ve babasının mutsuz evliliği nedeniyle sorunlu ve yıpratıcı bir çocukluk dönemi yaşamına damgasını vurdu. İlk gençlik yılları annesinin ailesinin Küba’daki Pinos Adası’nda geçti. Ardından New York’a geldi, çevirmenlik, muhabirlik, metin yazarlığı gibi bir çok işe girip çıktı. Yaşamındaki huzursuz iç dünya ve yıkıcı ilişkilerden kurtulmak için içkiye ve eşcinsel ilişkilere sığındı. Guggenheim Bursu ile Mexico’ya gitti; Vera Cruz’dan New York’a S.S.Orizaba adlı gemiyle dönerken, güvertede “Hepiniz hoşçakalın!” diye bağırdı ve Antil Denizi’ne atlayarak yaşamını sonlandırdı.
(Diğer bir söyleme göre ölümü : 1932 yılında Mexico’da evinin yakınlarında bulunan bir limandan bir tekneyle açıldı ve onu bir daha gören olmadı. Polis kayıtlarında, “intihar” olarak geçiyor Crane’in kayboluşu.)
Hayatı boyunca iki şiir kitabı yayımladı; 1926’da “White Buildings” (Beyaz Binalar) ve 1930’da “The Bridge” (Köprü). 1930 yılında yıllık Amerikan şiir ödülü’nü kazandı. Yapıtlarında Walt Whitman, T s Eliot ve Ezra Pound etkilerinin görüldüğü söylense de, Hart Crane, kendi şiir sesine ve duruşuna sahip enteresan bir zaat. Chaplinesque adını taşıyan şiirinin son bölümü, Crane’in yarı-melankolik, karanlık üslubunu yansıtıyor:
“Oyunun gereği bu yılışmalar, ama biz
kimsesiz dar sokaklarda ayın
kutsal bir kâse yarattığını gördük boş tenekelerden
ve bütün o eğlencelerin ve arayışların gürültüsünde
bir kedi yavrusunun miyavlayışını duyduk.”
Anneannemin Aşk MektuplarıBelleğin yıldızlarından başka
Gökte yıldız yok bu gece.
Oysa belleğe ne çok yer var
Mahur
Yumuşak yağmurun gevşek kemerinde.Annemin annesi
Elizabeth’in
Tavan arasının bir köşesine sıkışıp kalmış
Ve orada kar gibi eriyecek kadar
Sararıp eprimiş
Mektuplarına bile yer var.Bu kadar geniş bir boşlukta
Yumuşak adımlarla yürümeli insan.
Burası tümüyle görünmeyen
Bir tel ak saça asılı,
Havada bir ağ ören kuş dalları gibi titriyor.Ve ben soruyorum kendime:“Yankılardan başka bir şey olmayan
Eski havaları çalacak kadar uzun mu parmakların:
Sessizlik ezgileri kaynağına taşıyıp
Sonra anneannene getiriyormuş gibi
Yeniden sana getirecek kadar
Güçlü mü?”Gene de elinden tutup anneannemi
Anlayamayacağı pek çok şey arasından geçirirdim.
Bu yüzden ayağım sürçüyor. Ve yağmur
Acıyan tatlı bir gülüşle yağıp duruyor.Hart CRANE
Çeviren: Cevat ÇAPAN
CHAPLİNESQUE
Biz de kendimizce bir uyum sağlarız
Rüzgarın bol ceplere
yerleştirdiği
Rastgele avuntularla yetinip.
Çünkü biz, kapının eşiğinde
Açlıktan kıvranan bir yavru kedi bulup
Onu sokağın şiddetinden koruyacak
Ve yırtık dirsekleri ısıtacak kadar dünyayı sevenlerdeniz.Hemen bir yana çekilir, buruşuk işaret parmağıyla
Bizi tedirgin eden kaçınılmaz tokadı
Şaşı gözleriyle son bir yılışıklığa dönüştürünceye kadar-
Hem de nasıl bir saflıkla ve şaşırmışcasına
Oyalar, geçiştiririz !Hem sonra bütün bu eğilip bükülmeler
Katlanır bir bastonun piruetlerinden büyük
yalanlar değildir ki;
Bir bakıma, marifet sayılmaz cenaze törenlerimiz.
yürek bir yana ,sizi de, her şeyi de atlatabiliriz.
üstelik suç bizde mi , yürek de yaşamak zorundaysa !Oyunun gereği bu yılışmalar; ama biz
Kimsesiz dar sokaklarda ayın
Kutsal bir kase yaptığını gördük boş tenekelerden
Ve bütün o eğlencelerin ve arayışın gürültüsünde
Bir kedi yavrusunun miyavlamasını duydukHART CRANE (1899-1932 -ABD.)
Çeviren : Cevat Çapan
Çölde
Bir yaratık gördüm, çıplak, vahşi.
Çömelmiş oturuyor
Yüreğini ellerinde tutuyor
Yiyordu.
Dedim ki:”Tadı güzel mi dostum?”
“Acı, acı,” diye karşılık verdi;
“Ama seviyorum
Çünkü acı
Ve benim kalbim.”
