Aldırma gönül – Sabahattin Ali

« Başın öne eğilmesin/ Aldırma gönül, aldırma/Ağladığın duyulmasın/ Aldırma gönül, aldırma! »

“Aldırma Gönül” ya da “Hapishane Şarkısı V”, şair ve yazar Sabahattin Ali tarafından 1933 yılında halk dilinden yararlanarak yazılmış ünlü bir şiirdir. Şairin, Sinop Cezaevi’nde tutuklu bulunduğu sırada yazdığı ve isim vermek yerine numaralandırdğı “Hapishane Şarkısı” adlı beş şiirin sonuncusu ve en bilinenidir. Bestelenerek şarkı haline getirilmiştir. Şiir, toplam beş dörtlükten meydana gelmektedir.

Konya’da iken Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’ü yeren “Memleketten Haber” adlı bir şiiri okuduğu iddiasıyla 1932 yılında tutuklanan şair; daha çok “Aldırma Gönül” olarak bilinen “Hapishane Şarkısı V” adlı şiirini Sinop Cezaevi’ndeki bu tutukluğu sırasında yazmıştır. Buradan, Cumhuriyetin ilanının onuncu yılı sebebi ile getirilen af ile çıktı. 1934’te yayımlanan Dağlar ve Rüzgar adlı şiir kitabında yer alan şiir, Kerem Güney tarafından bestelenmiş ve 1977 yılında Edip Akbayram tarafından seslendirilmiştir. Ocak 1999 tarihinde Yapı Kredi Yayınları tarafından basılan Sabahattin Ali’nin Bütün Şiirleri kitabı içinde yer almaktadır.

Şiirin bestelenmiş hâli ilk olarak Edip Akbayram ve daha sonradan Kibariye, Ebru Gündeş ve Ferhat Göçer tarafından seslendirildi. 2007 yılında yayınlanan ve 2010 yılında sona eren Türk TV dizisi Parmaklıklar Ardında’da, “Aldırma Gönül” şarkısının enstrümantal versiyonu dizinin açılış jeneriğinde yer aldı.

Edip Akbayram’ın icraatı olan bu türkü solcu veya devrimci hareketlerin mitinglerinde 1970’lerden beri söylenmektedir. Aldırma Gönül Sabahattin Ali’nin Atatürk’e hakaret suçundan hapiste yattığı zamanlarda yazılmış olmasına rağmen, son yıllarda sadece sosyalist kesimlerce değil, protestocu Atatürkçü gruplarca da, örneğin cumhuriyet mitinglerinde de söylenir olmuştur.

Başın öne eğilmesin
Aldırma gönül aldırma
Ağladığın duyulmasın
Aldırma gönül aldırma

Dışarda deli dalgalar
Gelir duvarları yalar
Seni bu sesler oyalar
Aldırma gönül aldırma

Görmek istersen denizi
Yukarıya çevir yüzü
Deniz gibidir gökyüzü
Aldırma gönül aldırma

Kurşun ata ata biter
Yollar gide gide biter
Mahpus yata yata biter
Aldırma gönül aldırma

Dertlerin kalkınca şaha
Bir sitem yolla Allah’a
Görecek günler var daha
Aldırma gönül aldırma